Studencki Słownik Kolokacji Angielskiego Języka Medycyny
←
→
Page content transcription
If your browser does not render page correctly, please read the page content below
Koło Naukowe BAJT
Katedra Języków Specjalistycznych
Studencki Słownik Kolokacji
Angielskiego Języka Medycyny
Redakcja
Tomasz Michta
Zespół autorski
Maria Kloza, Jan Łompieś, Mariusz Mela, Wioletta Mela, Magdale-
na Miąc, Tomasz Michta, Joanna Newska, Liliana Religa
Konsultacja leksykograficzna
Marek Łukasik
- 91 -WPROWADZENIE
Studencki Słownik Kolokacji jest kolejnym, po Studenckim Słowniku Kon-
tekstowym i Studenckim Słowniku Terminoelementów, elementem serii
terminograficznej wydawanej przez Koło Naukowe BAJT.
Mimo tego, że każdy z dotychczasowych słowników może wystę-
pować jako produkt samodzielny i ma odrębną specyfikę, pewne cechy
właściwe są całej serii. Po pierwsze, są to słowniki – jak sama nazwa
sugeruje – studenckie. Zostały one opracowane przez studentów oraz
doktorantów, którzy zdecydowali się połączyć wysiłki, by przygotować
nowe opracowanie terminograficzne. Po drugie, w procesie tworzenia
słowników wykorzystano korpus angielskich tekstów medycznych oparty
na artykułach, które ukazały się w najnowszych czasopismach branżowych,
natomiast badania przeprowadzono z wykorzystaniem odpowiedniego
oprogramowania do przetwarzania zgromadzonego materiału tekstowego.
Po trzecie, słowniki powstawały z myślą, aby wypełnić lukę na rynku
słowników oraz zaproponować nowe rozwiązania w zakresie terminografii.
W roku akademickim 2008/2009 zespół autorski postanowił skupić się
na kolokacjach medycznych występujących w aktualnych tekstach facho-
wych. Na podstawie analizy kwantytatywnej oraz kwalitatywnej wybrano 110
angielskich terminów medycznych. Każdy z terminów został przebadany pod
kątem charakterystycznych dla niego kolokacji. Wyniki przeprowadzonych
badań zostały przedstawione na kolejnych kartach Słownika.
JAK KORZYSTAĆ ZE SŁOWNIKA
Każde hasło zawiera informację o kolokacjach jednego terminu i zo-
stało podzielone na sekcje odpowiadające różnym typom kolokacji.
W Słowniku wyróżniono sześć typów kolokacji:
premodifier + TERM: prolonged anaesthesia
TERM + noun: anaesthesia time
verb + TERM: undergo anaesthesia
TERM + verb: anaesthesia wears off
preposition + TERM: under anaesthesia
TERM + preposition: anaesthesia for
Sekcje w poszczególnych hasłach zostały uszeregowane zgodnie
z powyższym porządkiem. Jeśli dla danego terminu nie znaleziono istotnych
kolokacji określonego typu, odpowiednia sekcja była pomijana. Każda
wyróżniona sekcja rozpoczyna się od alfabetycznej listy wyrazów tworzących
kolokacje danego typu z terminem-hasłem. W przypadku typów premodifier
- 92 -+ TERM oraz TERM + noun uwzględniono sytuację, w której termin oraz jego
kolokacja tworzą razem nowy termin, funkcjonujący w słownikach termino-
logicznych jako osobne hasło i posiadający własną definicję. Jeśli opisana
sytuacja ma miejsce, odpowiedni wyraz na liście został wyróżniony kursy-
wą. Następnym elementem hasła jest zdanie ilustrujące przykładową kolo-
kację w danej sekcji. Dla każdego zdania podano również źródło, z którego
dany fragment tekstu pochodzi. Wyjątek w zakresie liczby zdań ilustrują-
cych zrobiono dla kolokacji przyimkowych. Kolokacje tego typu są bowiem
szczególnym rodzajem kolokacji, gdyż z powodu wielość funkcji, jakie
pełnią poszczególne przyimki trudno byłoby dokonać uogólnienia zilustro-
wanego jednym tylko zdaniem. Z tego względu w sekcjach poświęconych
kolokacjom przyimkowym dla każdego przyimka wyróżnionego w haśle
podano osobne zdanie. Aby łatwiej było wyszukać kolokację w zdaniu,
kolokacja została wyróżniona czcionką pogrubioną. Pojawiające się
w niektórych zdaniach nawiasy kwadratowe [ ] zawierają rozwinięcie skrótu,
który dla wygody odbiorcy Słownika został rozwinięty. Uzupełnienie stanowi
informacja o alternatywnej amerykańskiej pisowni danego terminu (podana
w nawiasie i poprzedzona skrótem Am. E.) oraz o nieregularnej formie liczby
mnogiej (podana w nawiasie i poprzedzona skrótem pl.).
Poniżej pokazano jedną sekcję hasła ‘biopsy’:
verb + BIOPSY
carry out, do, obtain, perform, receive, take, undergo
The otolaryngologist's role in managing this clinical dilemma should
be differentiating neoplasm from inflammatory disease and obtain-
ing a biopsy for diagnosis.
International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology
Niektóre wyrazy tworzą kolokacje z wieloma terminami, w związku
z czym zostały kilkukrotnie ujęte w zasadniczej części słownika. Aby
łatwiej odnaleźć te przypadki dla każdego typu kolokacji stworzony został
oddzielny indeks, w którym alfabetycznie uporządkowano wyrazy tworzące
kolokacje z terminami oraz wskazano, w jakich hasłach występują. Zasad-
niczo w indeksie znalazły się tylko wyrazy, które tworzą kolokacje danego
typu z minimum 3 terminami w Słowniku. Z uwagi na niewielką liczbę
kolokacji przyimkowych ten limit nie był stosowany przy tworzeniu indek-
su dla typów preposition + TERM oraz TERM + preposition.
Na końcu słownika umieszczono bibliografię, na którą składają się
zarówno źródła tworzące korpus tekstów, stanowiący podstawę wszelkich
prac słownikowych, jak również odnośniki do internetowych słowników
angielskiego języka medycyny, pełniących swoistą funkcję kontrolną.
- 93 -PODZIĘKOWANIA
Pragniemy serdecznie podziękować Prof. dr. hab. Jerzemu Lukszynowi za
sprawowanie opieki naukowej nad Kołem, wspieranie naszych kolejnych
przedsięwzięć i wskazywanie nowych dróg rozwoju, Doktorowi Mariuszowi
Górniczowi za przejrzenie wersji wstępnej Słownika oraz uwagi merytorycz-
ne, Magistrowi Markowi Łukasikowi za niespożytą energię, którą nas zarażał,
oraz za pieczołowite czuwanie nad postępami na każdym etapie przygotowy-
wania dzieła. Chcielibyśmy również podziękować wszystkim studentom,
którzy wzięli udział w trzeciej edycji projektu, przygotowując własne korpusy
tekstów oraz karty terminologiczne.
LISTA TERMINÓW OPRACOWANYCH W SŁOWNIKU
1. anaesthesia 29. examination 57. melanoma 85. serum
2. antibody 30. fever 58. membrane 86. skin
3. antigen 31. fracture 59. memory 87. spine
4. artery 32. gene 60. metastasis 88. stimulation
5. biopsy 33. glucose 61. morbidity 89. stress
6. bleeding 34. heart 62. mortality 90. surgery
7. blood 35. heart rate 63. muscle 91. symptom
8. blood pressure 36. hormone 64. mutation 92. syndrome
9. bone 37. hypertension 65. nerve 93. temperature
10. bowel 38. illness 66. neuron 94. tendon
11. brain 39. impairment 67. nucleus 95. therapy
12. breast 40. implant 68. obesity 96. tissue
13. cancer 41. incidence 69. pain 97. tooth
14. carcinoma 42. infection 70. palate 98. toxicity
15. cell 43. inflammation 71. patient 99. tract
16. cholesterol 44. infusion 72. placebo 100. transfusion
17. cortex 45. injection 73. pregnancy 101. transplantation
18. deformity 46. injury 74. psoriasis 102. trauma
19. depression 47. insulin 75. receptor 103. treatment
20. diabetes 48. joint 76. recurrence 104. trial
21. diagnosis 49. labour 77. regression 105. tumour
22. dialysis 50. lesion 78. rehabilitation 106. ultrasound
23. disease 51. liver 79. relapse 107. vaccine
24. disorder 52. lung 80. resonance 108. vein
25. DNA 53. lymphocyte 81. sample 109. vessel
26. drug 54. malignancy 82. schizophrenia 110. wound
27. duct 55. mastectomy 83. scoliosis
28. enzyme 56. medication 84. secretion
- 94 -1. anaesthesia (Am. E. anesthesia)
premodifier + ANAESTHESIA
balanced, deep, epidural, general, high-flow, hypotensive, inhalational,
light, local, low-flow, mixed, paediatric, perioperative, prolonged,
regional, routine, spinal, subcutaneous
Low-flow anaesthesia reduced sevoflurane expenditure during paediatric
anaesthesia to less than 1/7 of the amount used in the HFA [high-flow
anaesthesia] group, which is in agreement with several earlier adult studies.
Acta Anaesthesiologica Scandinavica
ANAESTHESIA + noun
circuit, machine, monitor, practice, provider, record, shiver, tech-
nique, time
A multimodal approach to analgesia is recommended, using a combina-
tion of simple primary analgesics, opioids, and regional anaesthesia
techniques where appropriate.
British Journal of Anaesthesia
verb + ANAESTHESIA
adopt, apply, deepen, induce, maintain, provide, receive, recover
from, regulate, survive, switch from, switch to, undergo
On the other hand, deepening the anaesthesia may cause arterial hypo-
tension and the possible protective effect of deep anaesthesia may be
counterbalanced by a reduction of CPP [cerebral perfusion pressure].
Acta Neurochirurgica
ANAESTHESIA + verb
begin, commence, wear off
It may be hard to eat or talk for two to three hours after the test until the
anesthesia wears off.
Patient’s Guide to Medical Tests
preposition + ANAESTHESIA
under
Another patient was found to have an asymptomatic small fistula at the
same site when examined under anaesthesia for secondary surgery.
British Journal of Plastic Surgery
- 95 -ANAESTHESIA + preposition
for, with
We conclude that pre-emptive i.m. phenylephrine 4 mg and ephedrine 45
mg reduce the severity of hypotension and the total dose of rescue i.v.
ephedrine during spinal anaesthesia for Caesarean section.
British Journal of Anaesthesia
The present study investigated for the first time clearance function during
anaesthesia with propofol in a reproducible animal model.
Acta Anaesthesiologica Scandinavica
2. antibody
premodifier + ANTIBODY
antinuclear, irrelevant, mitochondrial, monoclonal, neutralizing, pa-
thogenic, polyclonal, primary, secondary, specific
That immune responses to a joint-associated antigen can cause arthritis via
induction of pathogenic antibody is well established most thoroughly in
the instance of collagen-induced arthritis.
Biomedicine & Pharmacotherapy
ANTIBODY + noun
binding, deficiency, expression, formation, fragment, level, localisa-
tion, production, profile, removal, response, targeting, therapy, titer
In this study the immunogenicity of HLA [human leukocyte antigen]
antigens was analyzed by examining the antibody profiles in women who
have been pregnant.
Human Immunology
verb + ANTIBODY
block, detect, develop, direct, incubate, secrete, use
Sections were then overlaid with the primary antibody directed against
the tumoural melanocytic marker HMB-45 [human melanoma black]
diluted 1 : 20 in wash buffer and incubated for 45 min at RT [reverse
transcription].
British Journal of Dermatology
- 96 -ANTIBODY + verb
detect, destroy, identify, react with, recognize
The antibody identifies the target cells, interprets those cells as foreign
tothe body and therefore dangerous, and destroys them.
Breast Cancer
ANTIBODY + preposition
against
The antibody against plectin (P2) gave staining of nonhyaline lesions,
especially where they bordered a hyaline lesion.
Neuropathology and Applied Neurobiology
3. antigen
premodifier + ANTIGEN
artificial, bacterial, carcinoembryonic, epithelial, foetal, free, lipid,
mismatched, neural, paternal, protective, recombinant, specific, target,
tumoural
A second antibody is directed against rabbit IgG [immunoglobulin G] and
was coated to the solid phase, giving convenient separation of the anti-
body-bound and free antigen.
Journal of Paediatrics & Child Health
ANTIGEN + noun
binding, carrier, delivery, expression, family, presentation, receptor,
retrieval, stimulation, trafficking, type, uptake
Polystyrene beads loaded with hemagglutinin led to increased protection
against influenza in mice, probably due to enhanced antigen uptake.
Journal of Drug Targeting
verb + ANTIGEN
acquire, administer, detect, encounter, present, recognize, retain
However, tests using ELISA [enzyme-linked immunosorbent assays] or
direct fluorescent antibody to detect antigen in the stool are more sensi-
tive than microscopy and are now commonly available and used in the
United States.
Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology
- 97 -ANTIGEN + verb
cause, elicit, generate, induce
According to this theory, breast cancer cells and fetal cells share common
antigens, and therefore during pregnancy fetal antigens can elicit
an immune response against micrometastases, thus preventing their
growth.
Gynecological Endocrinology
4. artery
premodifier + ARTERY
carotid, cerebral, coronary, elastic, femoral, hepatic, iliac, major,
meningeal, muscular, pulmonary, renal, spinal, uterine, vertebral
For instance, for the elastic artery, the viscous coupling was better than
the compliance coupling, while for the muscular artery, the compliance
coupling level was better than the viscous coupling.
Artificial Organs
ARTERY + noun
damage, embolism, flow, infarction, injection, injury, puncture,
revascularization, stenting, surgery
In patients with coagulation abnormalities, puncture of the internal jugular
vein may be hazardous and risky if inadvertent carotid artery injury
is made.
Abdominal Imaging
verb + ARTERY
anastomose, block, cannulate, dissect, enter, examine, expose, ligate,
occlude, open, penetrate, puncture, transect
In addition, some experts have recommended using blunt tip needles
bcause these are less likely to penetrate an artery.
Advances in Anesthesia
ARTERY + verb
arise, branch, carry, nourish, originate, run, rupture, supply
Needle placement in the posteroinferior aspect of the foramen (lumbar,
thoracic) is also recommended to avoid the artery of Adamkiewicz, which
runs with the spinal nerve in the anterosuperior aspect of the foramen.
Advances in Anesthesia
- 98 -You can also read
